গুৱাহাটী : সৌৰ শক্তি হৈছে আজিৰ পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ পৰিষ্কাৰ আৰু আটাইতকৈ প্ৰচুৰ পৰিমাণে উপলব্ধ শক্তিৰ উৎস। চীন, আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ, জাপান আৰু জাৰ্মানীৰ দৰে দেশবোৰে সৌৰ প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত দ্ৰুত গতিত আগবাঢ়িছে আৰু আজি বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ সৌৰ শক্তি গ্ৰহণকাৰীসকলৰ ভিতৰত অন্যতম। ভাৰতে এই স্থানতো নিজৰ উপস্থিতি ক্ৰমান্বয়ে শক্তিশালী কৰি আছে। বিভিন্ন নৱীকৰণযোগ্য শক্তি সম্পদৰ ভিতৰত, সৌৰ শক্তিৰ সম্ভাৱনা দেশত সৰ্বাধিক। ভাৰতৰ বেছিভাগ অঞ্চলত, পৰিষ্কাৰ ৰ’দৰ বতৰ বছৰত গড়ে ৩০০ দিন অনুভৱ কৰা হয়। বাৰ্ষিক বিকিৰণৰ স্তৰ ১৬০০ ৰ পৰা ২২০) kWh/m2 লৈ বৃদ্ধি হোৱাৰ সৈতে, ভাৰতত প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ৬,০০০ নিযুত GWh শক্তিৰ সমতুল্য শক্তিৰ সম্ভাৱনা আছে।
ভাৰতত সৌৰ শক্তি খণ্ড বিগত বছৰবোৰত শক্তি খণ্ডত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অগ্ৰণী হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে। যোৱা ৬ বছৰত, ভাৰতৰ স্থাপিত সৌৰ শক্তি ক্ষমতা ১৫ গুণতকৈও অধিক বৃদ্ধি পাইছে, আৰু জুন ২০২১ লৈকে ৪১ GW তকৈ অধিক হৈছে, যি ভাৰতক স্থাপিত সৌৰ ক্ষমতাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বব্যাপী ৫ ম স্থানত ৰাখিছে। একে সময়তে, এপ্ৰিল ২০১৪ ৰ পৰা পেনেল আৰু অন্যান্য সঁজুলিৰ মূল্য বিশ্বব্যাপী হ্ৰাস হোৱাৰ বাবে ভাৰতত সৌৰ মাচুল ২০১৩-১৪ বৰ্ষত ৬.৪৭ টকা//kWh ৰ পৰা ডিচেম্বৰ ২০২০ ত ১.৯৯//kWh লৈ যথেষ্ট হ্ৰাস পাইছে। ইয়াৰ সৈতে, সৌৰ হৈছে ভাৰতৰ শক্তিৰ এক সস্তীয়া উৎস আৰু ই কেৱল পৰিৱেশগত অৰ্থই নহয়, অৰ্থনৈতিক অৰ্থও বহন কৰে।
ভাৰত চৰকাৰে বহু বছৰ ধৰি বিভিন্ন নীতিৰ জৰিয়তে সৌৰ শক্তিৰ ব্যৱহাৰৰ প্ৰচাৰ কৰি আহিছে আৰু খণ্ডটোৰ বিকাশৰ বাবে পুঁজি আৱণ্টন কৰি আহিছে। ৰাষ্ট্ৰীয় সৌৰ অভিযান ভাৰতৰ শক্তি সুৰক্ষা প্ৰত্যাহ্বানৰ মোকাবিলা কৰাৰ সময়ত পাৰিপাৰ্শ্বিকভাৱে বহনক্ষম বিকাশৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ আছিল। ভাৰতৰ প্ৰচুৰ ৰ’দ ব্যৱহাৰ কৰা আৰু এক পৰিষ্কাৰ শক্তি প্ৰণালী গঢ়ি তোলা হৈছে যি ইয়াৰ দ্ৰুত অৰ্থনৈতিক বিকাশ আৰু ফলস্বৰূপে শক্তিৰ চাহিদা বৃদ্ধিত সহায় কৰে। মিছনে ২০২২ চনৰ ভিতৰত ১০০ গিগাৱাট সৌৰ শক্তি স্থাপনৰ লক্ষ্য লৈছে। ইয়াৰ উপৰিও, ভাৰতে ইয়াৰ জিডিপিৰ নিৰ্গমন তীব্ৰতা ২০০৫ চনৰ স্তৰ ৩৩ শতাংশৰ পৰা পৰা ৩৫ শতাংশ লৈ হ্ৰাস কৰাৰ আৰু ২০৩০ চনৰ ভিতৰত ৪৫০ গিগাৱাট নৱীকৰণযোগ্য শক্তি স্থাপন কৰাৰ লক্ষ্য ৰাখিছে।
সৌৰক এক কাৰ্যকৰী শক্তিৰ উৎস হিচাপে দেখা যায়, কেৱল অন্যান্য নৱীকৰণযোগ্য উৎসৰ বিকল্প হিচাপে নহয়, পৰম্পৰাগত গ্ৰিড শক্তিৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশহিচাপেও। নতুন আৰু নৱোকৰণযোগ্য শক্তি মন্ত্ৰালয়ৰ অনুসৰি, কৰ্ণাটকত ভাৰতত সৰ্বাধিক মেগাৱাট স্থাপন কৰা সৌৰ ক্ষমতা আছে আৰু তাৰ পিছত আছে ৰাজস্থান, তামিলনাডু, গুজৰাট আৰু অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ। আনকি উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলৰ ৰাজ্য অসমেও নৱীকৰণযোগ্য শক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে। উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ সকলো ৰাজ্যৰ ভিতৰত, অসমত ১৪,৪৮৭ মেগাৱাট নৱীকৰণযোগ্য শক্তিৰ সৰ্বাধিক সম্ভাৱনা আছে, সৌৰ শক্তিয়ে সৰ্বাধিক অংশ গ্ৰহণ কৰিছে। অসম ৰাজ্যৰ ভিতৰত, সৌৰ শক্তিৰ ১৩,৭৬০ মেগাৱাট ক্ষমতাৰ সৈতে সৰ্বাধিক সম্ভাৱনা আছে, তাৰ পিছত আছে ২৭৯ মেগাৱাটৰ সৈতে বায়োমাছ, ২৪৬ মেগাৱাটৰ সৈতে বায়ু শক্তি আৰু ২০২ মেগাৱাট ক্ষমতাৰ সৰু জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্প।
যদিও ভাৰতৰ সৌৰ বজাৰ স্থানীয় হোতাৰ বাবে যথেষ্ট উপযুক্ত, ই বিশ্বব্যাপী হোতাসকলৰ বাবেও মুকলি। স্থানীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় হোতাসকলে উভয়ে দেশৰ শক্তি খণ্ডত ইন-ৰোড তৈয়াৰ কৰিছে। ভাৰতত সৌৰ শক্তি বজাৰৰ আৰম্ভণিৰ পৰা ইজুৰ পাৱাৰ সৌৰ শক্তি নিলামত আটাইতকৈ সক্ৰিয় অংশগ্ৰহণকাৰীসকলৰ ভিতৰত আছে। ইয়াৰ আভ্যন্তৰীণ অভিযান্ত্ৰিক, ক্ৰয় আৰু নিৰ্মাণ দক্ষতা আৰু উন্নত আভ্যন্তৰীণ কাৰ্যকলাপ আৰু তত্বাৱধান ক্ষমতাৰ সৈতে, এজুৰ পাৱাৰে সমগ্ৰ ভাৰতৰ গ্ৰাহকসকলক কম ব্যয়ৰ আৰু নিৰ্ভৰযোগ্য সৌৰ শক্তি সমাধান প্ৰদানকৰে।
প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ ক্ষেত্ৰত আজিৰ অগ্ৰগতিৰ সৈতে, ভাৰত চৰকাৰে ইয়াৰ উৎপাদন ক্ষমতা গঢ়ি তোলাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে। ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে ২০১৪ চনত মেক ইন ইণ্ডিয়া উদ্যোগৰ শুভাৰম্ভ কৰে, যাৰ প্ৰাথমিক লক্ষ্য হৈছে ভাৰতক এক বিশ্বব্যাপী উৎপাদন কেন্দ্ৰ হিচাপে গঢ়ি তোলা, বহুজাতিক তথা ঘৰুৱা কোম্পানী দুয়োকে দেশৰ ভিতৰত তেওঁলোকৰ সামগ্ৰী নিৰ্মাণৰ বাবে উৎসাহিত কৰি। মেক ইন ইণ্ডিয়াই একাধিক নতুন পদক্ষেপ আৰম্ভ কৰিছে, প্ৰত্যক্ষ বিদেশী বিনিয়োগৰ প্ৰচাৰ কৰিছে, বৌদ্ধিক সম্পত্তিৰ অধিকাৰ ৰূপায়ণ কৰিছে আৰু উৎপাদন খণ্ডৰ বিকাশ কৰিছে। ই চাকৰি সৃষ্টি, উদ্ভাৱন বৃদ্ধি, দক্ষতা বিকাশ বৃদ্ধি আৰু বৌদ্ধিক সম্পত্তি সুৰক্ষিত কৰাৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে।
২০১৯ চনলৈকে, ভাৰতৰ সৌৰ খণ্ডত ৭৭,০০০ ৰো অধিক শ্ৰমিক নিয়োজিত আছিল যি ২০১৬ বিত্তীয় বৰ্ষত ১৬,০০ আছিল আৰু দ্ৰুতগতিত বিকশিত হোৱা নিযুক্তি সৃষ্টি খণ্ডবোৰৰ ভিতৰত এটা। শক্তি, পৰিৱেশ আৰু পানী পৰিষদ আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় গৱেষণা উন্নয়ন নিগমে অনুমান কৰিছে যে ১০০ গিগাৱাট সৌৰ আৰু ৬০ গিগাৱাট বায়ু ক্ষমতাৰ সম্মিলিত লক্ষ্যই পূৰ্ণ-সময়ৰ সমতুল্য ভিত্তিত প্ৰায় ১.৩ নিযুত পোনপটীয়া চাকৰি সৃষ্টি কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে, যাৰ পৰিমাণ হৈছে ৩৩০,০০০ লোকৰ কৰ্মশক্তি। সৌৰ শক্তিৰ বিকল্প বৃদ্ধিয়ে নতুন চাকৰি সৃষ্টিৰ সুযোগ উন্নত কৰিব আৰু মেক ইন ইণ্ডিয়া অভিযানক উৎসাহন যোগাব। সামগ্ৰিকভাৱে, সৌৰ শক্তিয়ে অৰ্থনীতিক এক নতুন উচ্চতালৈ ইন্ধন যোগোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে আৰু লগতে পৰিৱেশো সুৰক্ষিত কৰে।